Het aantal gestolen voertuigen in Nederland is in 2023 met negen procent gedaald ten opzichte van 2022. In totaal ging het om 20.809 voertuigen, ruim 2000 minder dan het jaar ervoor. Een slim datamodel van Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV) moet het aantal diefstallen nog verder terugdringen. AMWeb interviewde Edwin Karelsen en Leendert Plug over het diefstalrisicomodel.
Volgens de laatste gegevens hebben bromfietsen het hoogste aandeel in de gestolen voertuigen, goed voor 52 procent van de diefstallen. Personenauto’s volgen met 31 procent, motorfietsen en bedrijfswagens elk met 7 procent. Onder de personenauto’s steekt het merk Toyota met kop en schouders boven de rest uit; in 2019 was dat nog Volkswagen. Wat maakt een auto aantrekkelijk voor criminelen? Edwin Karelsen, directeur van Stichting VbV, legt uit.
“Diefstal is een kwestie van vraag en aanbod”, legt Karelsen uit. “Organiseerde bendes spelen vaak een cruciale rol in deze diefstallen. Er zijn zelfs mensen die vanuit Afrika heen en weer vliegen om specifieke automodellen te stelen. Met name de Toyota RAV4, geproduceerd tussen 2016 en 2022, is erg gewild. Dergelijke voertuigen worden vaak naar een specifieke locatie gereden en van daaruit gaan ze containers in. Soms worden ze ook gesloopt voor onderdelen, met Polen als vaak voorkomend land voor de handel in die gestolen onderdelen. Diefstal van onderdelen zoals hybride accu’s of katalysatoren komt momenteel overal voor. Er zijn zelfs groepen die zich specifiek richten op deze waardevolle onderdelen.”
De eenvoud van diefstal
Karelsen benadrukt dat auto’s stelen vaak relatief eenvoudig is. “Criminelen maken gebruik van aangepaste apparaten, zoals een omgebouwde JBL-speaker die is uitgerust met twee draadjes. Door deze draadjes in de stekker van de koplamp van een auto te steken, kunnen ze de motor starten. Zo worden in bepaalde landen dit soort tools ontwikkeld. Voor andere doeleinden zeggen ze, maar in werkelijkheid worden deze tooltjes gebruikt voor diefstal.”
Diefstalrisicomodel
Om het aantal autodiefstallen terug te dringen, heeft Stichting VbV in samenwerking met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid en verzekeraars een innovatief datamodel ontwikkeld. Dit model koppelt diefstaldata van de VbV Applicatie aan gegevens van Autotelex. Informatiemanager Leendert Plug legt uit: “Het diefstalrisicomodel geeft inzicht in de verhouding van gestolen voertuigen. Elke auto heeft een unieke identiteit, opgebouwd uit merk, model en specifieke uitvoering. Door deze gegevens te clusteren, kunnen patronen worden herkend. Ons model maakt gebruik van 34 indicatoren. Neem bijvoorbeeld de Volkswagen Transporter L2H1 DC Comfortline Plus. Er zijn 81 van deze voertuigen geregistreerd in Nederland, waarvan er 2 zijn gestolen. Dit leidt tot een diefstalrisico van 2,5 procent, terwijl het percentage voor alle Transporters gemiddeld 0,34 procent is. Ons model plaatst de data in context door vergelijkbare voertuigen te analyseren”.
Stichting VbV is druk bezig met het verfijnen van dit model en hoopt binnenkort inzichten te delen met verzekeraars, die deze informatie via Audascan 360 van Solera kunnen ontvangen. Karelsen voegt hieraan toe: “Wij hebben risicoklassen opgesteld, elk gekoppeld aan een risicobedrag dat gebaseerd is op de nieuwprijs en vervangingswaarde van een voertuig. Omdat sommige auto’s relatief goedkoop zijn, kan de risicoklasse voor verzekeraars gemiddeld of zelfs laag uitvallen.”
Een voorbeeld is de Toyota Aygo; deze auto’s worden vaak gestolen en vallen normaal gesproken in de hoge of zeer hoge risicoklasse. Desondanks kan de risicoklasse voor de verzekeraar gemiddeld of laag zijn, wat invloed kan hebben op de acceptatie in een verzekering. Dit stelt verzekeraars in staat om consumenten te adviseren om bijkomende beveiligingsmaatregelen te nemen, zoals systemen met een CCV Keurmerk, gezien de verhoogde risico’s.
Verzekeringsaanvragen herzien
Karelsen hoopt dat verzekeraars, met behulp van deze nieuwe inzichten, een frissere blik kunnen werpen op verzekeringsaanvragen. “Waarom zou je voor een auto van 75.000 euro en hoger, met een laag diefstalrisico vragen om een alarmsysteem en een voertuigvolgsysteem? En waarom niet voor een goedkopere auto met een hoog risico? We hopen dat verzekeraars op een vernieuwende manier kijken naar hoe ze preventiemaatregelen beoordelen. Het zou een positieve verandering zijn indien ze proactief advies geven over het installeren van beveiligingssystemen, wat ook invloed kan hebben op de verzekeringspremies.”
Via het diefstalrisicomodel zoekt Stichting VbV naar manieren om de effectiviteit van alarm- en beveiligingssystemen in kaart te brengen. Welk verschil maakt het qua veiligheid of je een dergelijk systeem al dan niet installeert? Karelsen streeft ernaar deze inzichten te delen met verzekeraars.
“In ons datawarehouse zullen we inzicht krijgen in welke systemen al in voertuigen zijn geïnstalleerd, en dit combineren met onze bestaande gegevens over diefstallen en teruggevonden voertuigen. Op basis van deze gegevens kunnen we duidelijke conclusies trekken en kunnen verzekeraars hierop inspelen. Het risico op diefstal kan aanzienlijk verlagen wanneer je een alarmsysteem inbouwt. Het is eigenlijk de verantwoordelijkheid van verzekeraars om hun klanten hierover te adviseren.”
De voortdurende strijd tegen diefstal
Dankzij de preventiemaatregelen van autofabrikanten valt er een merkbare afname van diefstallen waar te nemen. “De nieuwste modellen van de Toyota RAV4 worden vrijwel niet meer gestolen”, benadrukt Karelsen. “De gebruikte methoden om te stelen, zoals het starten via de koplampen, werken simpelweg niet meer. Maar het blijft een kat-en-muis spel. Het is wachten op de volgende innovatie van criminelen, waarna de markt weer moet reageren.”
