Telegraaf: "Op autojacht in Afrika"

Het is eind februari als drie politiemedewerkers een vliegtuigtrap in Ghanese hoofdstad Accra beklimmen. De rechercheurs zakken in hun stoelen, op weg naar de savanne in het noorden van het Afrikaanse land. In aktetassen steken papieren met stempels en logo’s van Interpol. Ze weten precies waar ze moeten zijn om drie prijzige auto’s in beslag te nemen. En of de koper nou te goeder trouw de auto heeft gekocht of niet, de wagen begint die avond aan een terugreis naar Nederland.

Daar volgen Rob Smitskamp en Roelof Muis van de Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VBV). Het VbV is een gemeenschappelijk initiatief van alle Nederlandse schadeverzekeraars die bij het Verbond van Verzekeraars zijn aangesloten. Doel van het bureau is het bestrijden van voertuigcriminaliteit en fraude. VbV vertegenwoordigt de belangen van schadeverzekeraars, lease- en verhuurmaatschappijen bij het terugvinden en terugbezorgen van gestolen voertuigen. Sinds eind 2023 kijkt men daarbij nadrukkelijk naar Ghana. ,,Er is een wereldwijd netwerk dat auto’s steelt en naar Ghana vervoert. Dat is de poort naar andere landen als Gabon, Ivoorkust en Nigeria’’, vertelt Muis.

Wie een kijkje neemt op de Nigeriaanse site jiji.ng, ziet direct wat hij bedoelt. Het is een soort marktplaats voor tweedehands auto’s. Op het oog niks mis mee, maar dat er kentekenplaten of -houders opduiken uit overzeese landen, is toch vreemd. ,,Je ziet regelmatig Nederlandse kentekenplaathouders opduiken”, grinnikt Smitskamp.

VbV slaat de handen ineen met Interpol en de Ghanese autoriteiten. Daarbij maken de speurders handig gebruik van de telematica in de auto’s: de gestolen wagens zenden hun locatie uit. Als het project start, ziet VbV 126 stipjes in Ghana. Zoveel gestolen Nederlandse wagens rijden er minstens rond. “Op basis van de telematica in de gestolen auto kun je veel afleiden. Hierdoor kunnen we dagelijkse bewegingen van het voertuig zien, en dus ook de actuele verblijfslocatie. Daarom weten we precies waar we moeten zijn om het voertuig in beslag te nemen”, zeg Smitskamp.

De smokkel is ingenieus en begint in Nederland. Vorig jaar werden in Nederland 6500 auto’s gestolen, vrijwel altijd op bestelling. Niet zelden vinden onderzoekers handgeschreven boodschappenlijstjes. Uitermate professionele autodieven plegen de kraken. Smitskamp haalt een kleine JBL-speaker tevoorschijn. Heeft VbV gekocht voor 3000 euro. ,,Ze zetten hier een andere printplaat in en veranderen de stekker, waardoor je hem in een auto kan prikken als je weet waar je moet zijn. Dan gaat-ie open en blijft het alarm stil.”

En zo zijn er meer gereedschappen. Een koffertje om ter plaatse sleutels te maken, of een kastje met antennes van tien ruggen die peilbakens verstoort. Als de auto is geroofd, wordt hij zo snel mogelijk in een container geladen. Meestal in Antwerpen of een Duitse haven. Als ook daar niemand alarm slaat, gaat de vracht naar Accra. En dan plots – ping – straalt de auto weer aan.

Het project van VBV heeft een paar voorwaarden. De auto moet een minimale dagwaarde van € 25.000 hebben. Ook moet de diefstal minder dan 24 maanden geleden in Nederland hebben plaatsgevonden. Maar wel meer dan 30 dagen; dat is vaak de termijn waarop de verzekeraar uitkeert. De auto wordt dus, als hij wordt opgespoord, niet teruggegeven aan de oude eigenaar, maar aan de verzekeraar. Die kan hem dan veilen – geld dat ervoor zorgt dat onze premie iets lager kan blijven.

In het noorden van Ghana treffen de rechercheurs inderdaad de auto’s aan. Op beelden is te zien hoe op een Toyota nog een kentekenplaathouder van ‘Louwman’ zit. De eigenaren zijn doorgaans verbouwereerd. ,,Als ze gelijk met papieren wapperen en advocaten bellen, zitten ze meestal wel in het complot’’, zegt Smitskamp. Het kan echter zijn dat diegene ook plots zijn auto kwijt is. Dat moet hij maar oplossen met de verkoper, aldus VBV. ,,Maar je kan je voorstellen dat die verkoper zegt ‘je houdt je mond of anders.’’

Na vrijwaring via de rechter worden de wagens weer verscheept naar Nederland. Onder het stof komen de wagens aan in Steenbergen, waar ze worden schoongemaakt en getaxeerd. ,,Ze komen doorgaans in goede staat terug. En dus leveren ze nog geld op’’, zegt Muis. ,,We willen dat die stroom ophoudt. Daarom zijn we blij dat we door kunnen met dit project. Want vooralsnog stijgt het aantal auto’s dat in Afrika opduikt alleen maar.’’

Bron: Telegraaf